O BİR EDİRNE’LİYDİ
O BİR OSMANLI TEB’ASI İDİ
O BİZİM İNSANIMIZDI...
Hürriyet TARİH dergisini, tarih okumayı sevenler iyi bilirler,
30 haziran 2004 sayısında 1800 ‘lü yıllarda gelişen OSMANLI’
lık bilinci işlenmiş, imparatorluk sınırları içinde yaşayan
gayrımüslim’lerede devlet yönetiminde görev alabilme olanağı
verilmiştir, bazıları vezirlik ve paşalık payeleriyle,büyükelçilik,
Nafia Nazırlığı(Bayındırlık bakanlığı), Hariciye nazırlığı(Dışişleri
Bakanlığı) gibi görevler yanında, uluslar arası anlaşmalara
Giden heyetlere başkanlıkta yapanlar olmuştur.
Bu kişilerden biri de EDİRNE’li bir RUM olan Aleksander
KARATODORİ’dir.
*‘’Edirne’li karatodori ailesi kuşaklar boyunca Osmanlı Devleti’ne Hekim ve Diplomat yetiştirmiş bir ailedir, Aleksander da aile geleneğine uydu ve diplomatlık mesleğinde ilerleyip Roma büyükelçiliği, Nafia Nazırlığı yani Bayındırlık Bakanlığı ve Hariciye Nazırlığı, yani Dışişleri Bakanlığı gibi kariyerinin en üst basamaklarındaki mevkilere tımanırken, kuzeni konstantin KARATODORİ de önce İkinci Mahmut’un, ardındanda Sultan Abdülmecid’in özel Doktoru olacaktır.
KARATODORİ’nin hariciye nazırlığı çok kritik bir döneme
denk gelmiştir. Osmanlı Devleti’nin Rusya’ya yenildiği ve Rus
ordularının, İstanbul’un Yeşilköy semtine kadar ilerlediği
günlerde Hariciye Nazırlığı görevini üstlenen Aleksander
Karatodori Paşa, savaşın akabinda Berlin’de toplanan ve
Savaş sonuçlarının görüşüldüğü konferansa Osmanlı heyeti
Üyesi olarak katıldı.Konferansta Avusturya-Macaristan delegesi
Kont Andrassy, Osmanlı’ların Bosna-Hersek’te asayişi sağlayamadığını öne sürerek, ülkesinin memnuniyetsizliğini
Dile getirmişti. Bunu üzerine İngiltere delegesi Lord Sarisburry
Ve Rus delegesi Prens Gorçakof’un da onayı ile Avusturya-Macaristan’ın, Bosna-Hersek’i işgali kararlaştırılmıştı.
Osmanlı heyetinin başında bulunan Karatodori paşa, bu
Teklife şiddetle karşı çıkmış, fakat Alman başbakanı Prens
Bismark tartışmaya son noktayı ‘’ Kongrenin teşkilinden
Maksat osmanlı devleti’nin çıkarlarını savunmak olmayıp,
Avrupa’nın menfaatlerini korumaktır. Kongrenin, osmanlı devletine Makedonya ve Bulgaristan’ı iade ettiğine göre
Osmanlı Devleti’nin, Bosna-Hersek konusunda şikayet etme
Hakkı yoktur’’ diyerek koymuştu.
Bismark’ın çıkışına rağmen pes etmeyen karatodori Paşa,
Osmanlı Devlet’inin Bosna-Hersek üzerindeki hükümranlığının
Avusturya-Macaristan işgali ile kalkmayacağını ve Berlin kongresinden sonra işgalin ayrıntıları hakkında iki taraf arasında görüşmelerin devam ettirileceğini ihtiva eden bir metni Avusturya-Macaristan heyetine kabul ettirmeyi başarmıştı.
Karatodori Paşa konferansta, Osmanlı Devleti’nin çıkarlarını savunma konusunda yalnız kalmış, hatta maiyetinde bulunan
Said Naum Duhani Paşa’nın ifadesine göre de zaman zaman
Çaresizlik karşısında sakallarına doğru süzülen gözyaşlarını
Gizlemek amacıyla bir bahane ile konferans salonunu terk edip
Lobide ağlamıştı.
Osmancılık fikrinin en samimi savunucularından olan karatodori, 1876’da Bayındırlık Bakanlığı’na yükseltilirken
Rütbesi de paşalığa çıkarıldı.Kasım 1878 ve Temmuz 1879
Arasında ise Hariciye Nazırlığı’nı yürüten paşa, yine 1878’de Ayan Meclisi üyeliğine de seçilmişti.Karatodori paşa, Eylül 1896’da İstanbul’da hayata gözlerini yumdu.’’*
Osmanlı imparatorluğu çeşitli dinlere-çeşitli milletlere
Mensup onca insanı hoşgörü sayesinde yüzyıllarca yönetebilmişse
Dünya siyasetine yön verebilmişse bunda KARATODORİ
Gibi gayrimüslimlerinde faydası olmuştur ve bu inkar edilemez,
Doğru dürüst bilinmeyen tarihimiz araştırıldıkça öğreneceğimiz
Daha çok şey var, ve biz edirne’liler edirne’de bir sokağa
KARATODORİ Paşa ismini versek ve edirne lilere yaptıklarını
Anlatabilsek ne güzel olurdu..
• KARATODORİ hakkındaki bilgiler Hürriyet TARİH dergisinden alınmıştır...
